Efes Anadolu’nun batı kıyısında, bugünkü Selçuk ilçesi sınırları içerisinde bulunan, daha sonra önemli bir Roma kenti olan antik bir Yunan kentiydi. Klasik Yunan döneminde İyonya’nın on iki şehrinden biriydi. Kuruluşu Cilalı Taş Devri MÖ 6000 yıllarına dayanır.
İlk çağın ünlü kentlerinden biri olan Efes’in en bilinen mimari yapılarından birisi Celsus Kütüphanesidir. Kütüphanenin tam karşısında ise kütüphaneyle bir yeraltı geçidi bulunan kentin genelevi yer almaktadır. ‘Kütüphaneye gidiyorum’ şemsiyesi altında çeşitli haltların karıştırıldığını tahmin etmek güç değil. Müşteri bilgilerinin gizliliğine gereken önemi veren bu genelevin bir özelliği de tarihte bilinen ilk reklamlardan birine konu olmasıdır.
efes mermer yol antik genelev reklamı
Tarihte reklamı yapılan ilk müessese olma ihtimali olan bu geneleve uzanan mermer yol üzerine, fotoğraftaki figürlerin reklam amaçlı olarak işlendiği düşünülmektedir. Kente yeni gelenlerin yolu bulabilmesi için yapılan bu antik reklam panosunu bazı Arkeologlar şöyle yorumlamışlar; “Kraliçeler kadar güzel olan benim aşkımı istiyorsanız kavşakta soldaki eve gelin!”. Sol ayak iziyle yönü tarif eden çalışmada taçlı kadın figürü güzelliği, kalp şekli de aşkı simgeliyor. Başka bir araştırma grubu ise çalışmada para figürü olduğunu belirterek; “parası olan ve aşk arayanlar yolun sonundaki güzeli görün” şeklinde çalışmayı yorumlamıştır.
Tarihin en eski reklamı sayılabilecek bu çalışmayla beni tanıştıran sevgili dostum Mustafa SIRKINTI’ya bu vesileyle teşekkür ediyorum.
Kaynakça Keskin, Naci, Efes, 2002. http://tr.wikipedia.org/wiki/Efes Fotoğraflar; Berkin YÖNTER, 2006
